Oto lista podstawowych elektronarzędzi, które są na tyle uniwersalne, że za ich pomocą będziemy mogli wykonać większość prac w domu i warsztacie. Pozostałe elektronarzędzia są raczej ich specjalizacją lub usprawnieniem tego co można za ich pomocą zrobić. Dlatego warto, aby każdy je miał.
Elektronarzędzia to narzędzia zasilane prądem elektrycznym. Ułatwiają one pracę, które można wykonać narzędziami ręcznymi lub tworzą nowe możliwości jak np. spawanie. Kiedyś większość narzędzi zasilana była napięciem sieciowym 230 V, teraz wiele z nich dostępnych jest z zasilaniem akumulatorowym.
Nowoczesne narzędzia akumulatorowe posiadają akumulatory litowo-jonowe, pozwala to na ich częste i szybkie ładowanie oraz długą prace przy niskiej wadze. Mieszczą więcej energii niż starsze akumulatory NiMH czy NiCd, nie posiadając jednocześnie ich wad jak efekt pamięci czy szybkie samorozładowanie.
Najpopularniejsze są akumulatory o napięciu 12 lub 18 V, rzadziej jest to 14,4 V, 10,8 V lub więcej niż 18 V. Napięcie jest takie samo pomiędzy producentami ponieważ wynika bezpośrednio z chemii akumulatora, ale już złącza akumulatorów są inne. I tak akumulatory Milwaukee (czerwony), AEG (pomarańczowy), Bosch (niebieski), Makita (turkusowy), Metabo (ciemny zielony), DeWalt (żółty), Hitachi/HIKOKI (zielony), Ryobi (jaskrawy zielony) nie są ze sobą kompatybilne. Warto więc rozważyć wybranie jednego “koloru” i kupowanie akumulatorowych narzędzi tylko w nim. Będziemy wtedy mogli swobodnie wymieniać akumulatory pomiędzy narzędziami i oszczędzić przy zakupie kolejnych narzędzi, bo za akumulatory i ładowarkę zapłacimy tylko raz.
Wiertarko-wkrętarka
Najprościej mówiąc jest to silnik elektryczny, podłączony do akumulatora z osią skierowaną równolegle do naszej ręki. Na osi zamocowany jest uchwyt samozaciskowy do narzędzi o średnicy do 10 mm (3/8˝) lub 13 mm (1/2˝). Wykorzystywana jest głównie do wiercenia i wkręcania, ale w uchwycie można zamocować wiele innych narzędzi, które pozwolą np. czyścić, szlifować, polerować a nawet ciąć.
Najlepsza będzie wiertarko-wkrętarka akumulatorowa. Najpopularniejsze są takie o napięciu 12 V (nieduże, ogólne przeznaczenie) lub 18 V (większe, o większych możliwościach). Ciekawą opcją jest też napięcie 14,4 V z silnikiem bezszczotkowym, które jest dobrym kompromisem pomiędzy mocą a rozmiarem. Ciężko jednak o inne narzędzia o tym napięciu.
Niektóre wiertarko-wkrętarki posiadają udar. Nie jest to obowiązkowa opcja, ale jeśli zamierzacie wykonywać dużo otworów np. w cegle, kamieniu, betonie to warto rozważyć tą opcję. Zwłaszcza jeśli nie zamierzacie kupować większej wiertarki z udarem.
Wiertarko-wkrętarka to bez wątpienia najważniejsze i najbardziej uniwersalne elektronarzędzie. Jeśli zamierzacie kupić tylko jedno, to kupcie właśnie to. I nie oszczędzajcie na jego zakupie.
Propozycje:
AEG BSB 14C LI-202C (~650 zł) – 14,4 V, 50 Nm, udar, 2 x 2 Ah, uchwyt 13 mm, walizka
Bosch GSB 120-Li (~400 zł) – 12 V, 28 Nm, udar, 2 x 1,5 Ah, uchwyt 10 mm, walizka
Milwaukee M12 FDD-402X (~1200 zł) – 12 V, 44 Nm, 2 x 4 Ah, uchwyt 13 mm, walizka
Szlifierka kątowa
To silnik elektryczny, którego wał połączony jest za pomocą przekładni kątowej z trzpieniem nagwintowanym do rozmiaru M14. Można na nim zamocować elementy z gwintem M14 lub otworem o średnicy 22,23 mm.
Służy głównie do cięcia i szlifowania metalu oraz usuwania rdzy. Przy użyciu odpowiednich tarcz można też ciąć i szlifować np. cegły, beton, kostkę brukową, płytki ceramiczne, drewno, tworzywa sztuczne i inne materiały. Oprócz zwykłych tarcz do cięcia i szlifowania możemy też zamocować tarczę polerską lub elastyczną tarczę z rzepem do której można mocować krążki papieru ściernego o różnej gradacji. Okrągła szczotka druciana też bywa przydatna, można nią oczyszczać spawy, albo czyścić i postarzać drewno.
Średnica otworu tarcz jest stała, produkowane są one jednak o różnych średnicach zewnętrznych tarczy: 115, 125, 150, 180, 230 i 300 mm i to od nich uzależniony jest rozmiar szlifierki. Najbardziej uniwersalny jak dla mnie jest rozmiar 125 mm i chyba najbardziej popularny bo w tym rozmiarze jest najwięcej tarcz.
W przypadku szlifierek kątowych ważna jest moc, dlatego jeśli mobilność nie jest tutaj kluczowa wybrałbym wersję 230 V. Szlifierki akumulatorowe mają tendencję do szybkiego zjadania akumulatora i mniejszą moc, chyba że patrzymy na bardzo wysoką półkę. Warto raczej dołożyć na regulację obrotów, dzięki temu będziemy mogli ciąć zamiast topić plastik a szlifowanie czy czyszczenie szczotką drucianą będzie o wiele bardziej znośne.
Przy korzystaniu ze szlifierki nie można zapominać przynajmniej o odpowiednich okularach ochronnych. Rozgrzane do czerwoności opiłki metalu, fragmenty rozerwanej tarczy czy druty ze szczotki stalowej to nie jest coś co chcemy mieć w oczach.
Propozycja: Bosch GWS 850 CE (~250 zł) – 850 W, 125 mm, regulacja obrotów
Wyrzynarka
Wyrzynarka przypomina trochę żelazko z wystający od spodu brzeszczotem, ten wprawiany jest w ruch posuwisto-zwrotny. Jest przeznaczona do wycinania nieregularnych kształtów i otworów, ale można nią ciąć również po linii prostej. Niektóre modele pozwalają też ciąć pod kątem. Jest wykorzystywana głównie do cięcia drewna, ale dzięki odpowiednim brzeszczotom możemy ciąć również metale i tworzywa sztuczne.
Ze względu na swoją budowę, gdzie długi, wąski i cienki brzeszczot podparty jest tylko na górze najlepiej sprawdza się do przecinania desek, paneli i tym podobnych materiałów o niedużych grubościach. Wyrzynarka potrafi poradzić sobie z elementami o grubości nawet 7-8 centymetrów, jednak końcówka brzeszczota ma tendencję do uginania więc uzyskanie prostopadłych cięć bywa wyzwaniem. W takim przypadku należy upewnić się, że używamy dobrego, ostrego brzeszczotu i nie działamy na siłę.
Wybierając wyrzynarkę warto zwrócić uwagę na typ brzeszczotów do których jest przeznaczona. Nowsze uchwyty T pozwalają pewnie i beznarzędziowo zamocować piłkę, tych z uchwytem U raczej bym unikał.
Wyrzynarka też jest narzędziem potrzebującym sporej mocy, dlatego tutaj też radziłbym wybrać wersję zasilaną napięciem sieciowym 230 V, najlepiej z płynną regulacją w spuście. Pozwoli to łagodniej zaczynać cięcia i delikatniej ciąć takie materiały jak plastik.
Z innych opcji warto zwrócić uwagę czy urządzenie posiada podcinanie (delikatne bujanie piłki do przodu podczas cięcia przyspieszające cięcie np. miękkiego drewna) oraz wydmuch trocin z możliwością wyłączenia (np. gdy wycinamy coś w szafce lub w wymuszonej pozycji tniemy do siebie).
Metabo STEB 70 Quick (~430 zł) – precyzyjna, płynna regulacja, podcinanie, walizka
Bosch GST 8000 E (~350 zł) – płynna regulacja, 710 W, brak możliwości wyłączenia przedmuchu
Spawarka
Istnieją różne metody spawania m. in. MIG, TIG, spawanie drutem rdzeniowym. Jednak ze względu na swoją uniwersalność i prostotę najpopularniejsza w domowych zastosowaniach jest metoda spawania elektrodą otuloną (MMA).
W tej metodzie prąd elektryczny tworzy łuk elektryczny pomiędzy elektrodą i łączonymi metalami, które ulegają miejscowemu stopieniu i połączeniu. Topi się również elektroda, która stapia się z materiałem rodzimym tworząc spoinę. Otulina elektrody rozkłada się pod wpływem wysokiej temperatury tworząc gaz osłonowy i żużel, które chronią proces spawania przed wpływem otoczenia.
Za pomocą spawarki będziemy mogli spawać metalowe elementy i dzięki temu tworzyć nowe konstrukcje lub naprawiać istniejące. Zmieniając natężenie prądu, grubość elektrody czy skład otuliny możemy wpływać na proces spawania, chociaż do domowych zastosowań zazwyczaj wystarczy dobra elektroda rutylowa lub rutylowo-celulozowa o średnicy 2,5 mm. Przy odrobinie wprawy za jej pomocą pospawamy metalowe profile, kątowniki i grubsze blachy.
Warte uwagi są dwa rodzaje spawarek: nowsze inwertorowe (inwerterowe) i prostsze transformatorowe. Inwertorowe są lepsze, ale co za tym idzie i droższe. Wybierając spawarkę warto zwrócić uwagę na takie parametry jak maksymalne natężenie prądu, cykl pracy i funkcje dodatkowe takie jak Hot Start, Arc Force i Anti Stick, które mogą ułatwić pracę zwłaszcza na początku.
W przypadku spawania nie można zapominać o ochronie. Generuje ono duże ilości promieniowania widzialnego, UV, IR oraz znacząco rozgrzewa spawane elementy. Bez odpowiedniej maski, rękawic i zakrycia ciała nie można rozpoczynać spawania.
Magnum Snake 200 II (~570 zł) – inwertorowa, 200 A, sprawność 60 %, wyświetlacz
Lutownica
Służy do lutowania, czyli trwałego łączenia elementów metalowych za pomocą metalowego spoiwa. Lutowanie od spawania odróżnia to, że powierzchnie łączonych metali nie ulegają stopieniu. Stop lutowniczy cyny z ołowiem topi się już przy 183℃. Zasada jest prosta, grot lutownicy rozgrzewa łączone elementy i topi lut. Za jego pomocą możemy łączyć elementy elektroniczne, przewody czy powlekać je. Okazuje się niezastąpiona, gdy chcemy np. wymienić komponent elektroniczny na płytce drukowanej czy zbudować własny układ.
Ze względu na prostą budowę, podstawową lutownicę można kupić już za około 20 zł. Na początek warto rozejrzeć się za kolbową lutownicą oporową lub lutownicą transformatorową.
Oto kilka ciekawych propozycji:
ZHONGDI ZD-708 (~33 zł) – zaskakująca tania i dobra lutownica z regulacją temperatury
ZDZ LT-100P/I (~100 zł) – stara, dobra, polska lutownica transformatorowa
TS80 (~$100) – ciekawa lutownica, którą możemy zasilić przez USB np. z powerbanku
Super artykuł!